• Login
No Result
View All Result
Dainik Sanjal
Advertisement
  • होमपेज
  • राजनीति
  • राष्ट्रिय
  • खेलकुद
  • स्वास्थ्य
  • शिक्षा
  • मनोरंजन
  • हिन्दी समाचार
  • अन्य
    • समाज
    • मुख्य समाचार
    • यातायात
English
चुनाव २०७९
  • होमपेज
  • राजनीति
  • राष्ट्रिय
  • खेलकुद
  • स्वास्थ्य
  • शिक्षा
  • मनोरंजन
  • हिन्दी समाचार
  • अन्य
    • समाज
    • मुख्य समाचार
    • यातायात
No Result
View All Result
No Result
View All Result
Dainik Sanjal
  • होमपेज
  • राजनीति
  • राष्ट्रिय
  • खेलकुद
  • स्वास्थ्य
  • शिक्षा
  • मनोरंजन
  • हिन्दी समाचार
  • अन्य

परराष्ट्र सचिवस्तरीय संयन्त्रले नेपाल–भारत सीमा समस्या सम्बोधन गर्ला ?

लिपुलेक, लिम्पियाधुरा, कालापानी र सुस्ताको वर्षौं पुरानो विवाद समाधानका लागि दुवै मुलुकबाट पहल हुन नसकिरहेका बेला उच्चस्तरीय प्रशासनिक संयन्त्रको बैठक


परराष्ट्र सचिवस्तरीय संयन्त्रले नेपाल–भारत सीमा समस्या सम्बोधन गर्ला ?

नेपाल–भारत परराष्ट्र सचिवस्तरीय संयन्त्रको बैठक करिब १७ महिनापछि सोमबार काठमाडौंमा बस्दै छ । बैठकमा भाग लिन भारतका विदेश सचिव विनयमोहन क्वात्रा सोमबार बिहानै नेपाल आउँदै छन् ।

क्वात्रा र परराष्ट्र सचिव भरतराज पौड्यालबीच दुई मुलुकका विभिन्न आयाममाथि छलफल हुने बताइएको छ । दुई मुलुकबीच प्रशासनिक तहको सबैभन्दा उच्च संयन्त्रको बैठकमा थाती रहेका सीमा समस्याका विषयमा छलफल हुन्छ वा हुँदैन भनेर साथ हेरिएको छ ।

पछिल्लो पटक परराष्ट्र सचिवस्तरीय संयन्त्रको बैठक २०७८ भदौ २८ र २९ मा नयाँदिल्लीमा बसेको थियो । त्यति बेला दुई पक्षबीच सीमा सम्बन्धमा पनि कुरा भएको नेपालका तर्फबाट जारी विज्ञप्तिमा उल्लेख थियो । तर त्यसमा लिपुलेक, लिम्पियाधुरा र कालापानी क्षेत्र र सुस्ताको सम्बन्धमा छलफल भए/नभएको खुलाइएको थिएन । भारतले २०७६ कात्तिकमा लिपुलेक, लिम्पियाधुरा र कालापानीसहित नेपाली भूमि समेटेर नयाँ नक्सा जारी गरेपछि नेपालले विरोध गर्दै कूटनीतिक वार्ताका लागि आग्रह गरेको थियो । तर, पटक–पटकको आग्रहलाई भारतले नमानेपछि नेपालले २०७७ जेठ ७ मा लिम्पियाधुरासम्मकै भूभागलाई समेटेर नयाँ नक्सा जारी गर्‍यो । नेपाली भूभाग नक्सामा परे पनि प्रयोग भारतले गर्दै आएको छ ।

सीमाका सम्बन्धमा भारतले नै नेपालसँग वार्ता गर्न चाहिरहेको छैन । भारतका विदेश सचिव क्वात्राले गत वैशाख ३० मा पत्रकार सम्मेलनका क्रममा सीमाका विषयमा हल निकाल्न द्विपक्षीय संयन्त्र (परराष्ट्र सचिवस्तरीय) रहेको उल्लेख गर्दै यसलाई थप राजनीतीकरण नगर्न आग्रह गरेका थिए । क्वात्राले भनेजस्तै नेपाल र भारतबीच सीमा विवाद भएका मुख्य स्थान कालापानी र सुस्ताका विषयमा कूटनीतिक वार्तामार्फत टुंगो लगाउने भन्दै सन् २०१४ मै परराष्ट्र सचिवस्तरीय संयन्त्रलाई जिम्मेवारी दिइएको हो । तर परराष्ट्र सचिवस्तरीय संयन्त्रमा सीमा समस्या समाधानका लागि ठोस वार्ता हुन सकेको छैन ।

भारतका तत्कालीन विदेश सचिव हर्षबर्धन शृंगला र परराष्ट्र सचिव भरतराज पौड्यालबीच २०७७ मंसिर २६ र २७ मा काठमाडौंमा भएको वार्तामा सीमा शब्द परे पनि कालापानी शब्द परेन । त्यसपछि सोही वर्षको माघ पहिलो साता नयाँदिल्लीमा तत्कालीन परराष्ट्रमन्त्री प्रदीपकुमार ज्ञवाली र भारतका विदेशमन्त्री एस जयशंकरबीच संयुक्त आयोगको बैठक भएको थियो । त्यसमा पनि सीमा विवाद छलफलको विषयसूचीमै परेन । दुई मुलुकले जारी गरेको विज्ञप्तिमा कालापानीलगायत सीमाको विषयमा कुरा भएको उल्लेख थिएन । तत्कालीन परराष्ट्रमन्त्री ज्ञवालीले भने सीमाका सम्बन्धमा कुराकानी भएको दाबी गरेका थिए ।

पूर्वपरराष्ट्र सचिव अर्जुनबहादुर थापा परराष्ट्र सचिवस्तरीय संयन्त्रले दुई मुलुकबीचको सीमा समस्या समाधानका लागि पहल गर्नुपर्ने बताउँछन् । ‘यस पटकको परराष्ट्र सचिवस्तरीय संयन्त्रको बैठकमा लिपुलेक, कालापानी र लिम्पियाधुराका विषयमा छलफल हुन्छ वा हुन्न भन्नेबारे बाहिर ल्याइएको छैन । नेपाली पक्षले बैठकको एजेन्डामा राखे पनि भारतीय पक्षले नराखीकन छलफल अघि बढ्न सक्दैन,’ उनले भने, ‘तर यो विषय नेपाल र भारत दुवैले सकेसम्म छिटो टुंग्याउनुपर्छ । यसले दुवै मुलुकलाई हित गर्छ ।’

पूर्वपरराष्ट्र सचिव थापा सीमा समस्या समाधानको विषयमा अहिलेको सरकार र प्रधानमन्त्रीको चाहना कस्तो छ भन्ने पनि महत्त्वपूर्ण रहेको बताउँछन् । ‘कतिपय कुरा ब्युरोक्र्यासी स्तरमा पूरा गर्न सकिन्छ । कतिपय कुरा राजनीतिक रूपमा हस्तक्षेप गरेर समाधान गर्नुपर्छ,’ उनले भने, ‘केही समयपछि हाम्रो प्रधानमन्त्री (पुष्पकमल दाहाल) को भारत भ्रमण हुनेछ । उहाँले प्रधानमन्त्री तहमा पनि यो विषय उठाउन सक्छन् ।’

नापी विभागका पूर्वमहानिर्देशक तथा सीमाविद् बुद्धिनारायण श्रेष्ठ पनि परराष्ट्र सचिवस्तरीय संयन्त्रको बैठकमा सीमा समस्या समाधानको विषय उठाउनैपर्ने बताउँछन् । ‘परराष्ट्र सचिवहरूको संयुक्त संयन्त्र सहमतिमा पुगेपछि संयुक्त सीमा सर्वेक्षण गर्नुपर्छ,’ उनले भने । दुई मुलुकका महानिर्देशक (नेपालको नापी विभाग महानिर्देशक र भारतीय सर्वेक्षण विभागका जनरल) को नेतृत्वमा रहेको संयुक्त सीमा कार्यदल र उपमहानिर्देशकहरूको नेतृत्वमा रहेको सर्वेक्षण टोलीलाई सक्रिय बनाउनुपर्ने उनको भनाइ छ । ‘नेपालका प्रमुख जिल्ला अधिकारी (सीडीओ) र भारतका डिस्ट्रिक म्याजिस्ट्रेटको नेतृत्वमा संयुक्त फिल्ड सर्भे टिम पनि छ । यसको म्यान्डेटचाहिँ सीमा सर्वेक्षण, भत्केका संरचनाको मर्मत र हराएका सीमा खम्बालाई पुनःस्थापित गर्ने हो,’ श्रेष्ठले भने, ‘तिनलाई ब्युँताएर काम अघि बढाउनुपर्छ ।’ सीमाविद् श्रेष्ठ संयुक्त सीमा सर्वेक्षण गरेर नक्सांकन गरेपछि दुवै देशलाई संवाद अघि बढाउन सहज हुने बताउँछन् ।

तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले २०७८ चैतमा भारत भ्रमणका दौरान समकक्षी नरेन्द्र मोदीका सामु सीमासम्बन्धी विषयलाई सार्वजनिक रूपमै उठाएका थिए । नेपाली भूमि आफ्नोपट्टि पारेर भारतले नयाँ नक्सा जारी गरेपछि पहिलो पटक सीमा मामिलाले उच्च राजनीतिक तहमा प्रवेश पाएको त्यति बेलै हो । त्यति बेला भारतीय विदेश मन्त्रालयले समेत सकारात्मक प्रतिक्रिया दिएको थियो । ‘हामी (देउवा र मोदी) ले सीमा समस्याबारे छलफल गर्‍यौं । मैले मोदीजीलाई यो विषय स्थापित द्विपक्षीय संयन्त्रमार्फत समाधान गरौं भनेको छु,’ दुई देशका प्रधानमन्त्री नेतृत्वको प्रतिनिधिमण्डलबीचको संवादपछि संयुक्त पत्रकार सम्मेलनमा देउवाले भनेका थिए । हैदराबाद हाउसमा भएको पत्रकार सम्मेलनमा पहिले सम्बोधन गरेका मोदीले भने सीमाका विषयमा केही बोलेका थिएनन् ।

सीमा समस्या जहाँको तहीं रहेकै अवस्थामा नेपाल–भारत परराष्ट्र सचिवस्तरीय संयन्त्रको बैठक हुन लागेको हो । भारतीय विदेश सचिव क्वात्रा सोमबार काठमाडौं ओर्लेलगत्तै समकक्षी परराष्ट्र सचिव पौड्यालसँग परराष्ट्र सचिवस्तरीय संयन्त्रको बैठक गर्ने कार्यक्रम छ । संयन्त्रको बैठकमा कनेक्टिभिटी, ऊर्जा व्यापार, कृषि, स्वास्थ्य, संस्कृतिलगायत द्विपक्षीय सहयोगका विविध विषयमा छलफल हुने परराष्ट्र मन्त्रालयले जनाएको छ ।

विदेश सचिव भएपछि क्वात्राको यो पहिलो नेपाल भ्रमण हो । दुई देशबीचको नियमित उच्चस्तरीय भेटवार्ताको परम्परा र भारतको ‘छिमेकी पहिलो’ नीतिअन्तर्गत भारतले नेपालसँगको सम्बन्धलाई दिएको प्राथमिकताअनुरूप यो भ्रमण हुन लागेको भारतको विदेश मन्त्रालयले जनाएको छ । ‘भ्रमणका क्रममा विदेश सचिवद्वय क्वात्रा र पौड्यालले भारत र नेपालबीचको बहुआयामिक सहकार्यका विविध पक्षबारे व्यापक छलफल गर्नेछन्,’ मन्त्रालयले विज्ञप्तिमा भनिएको छ, ‘भारत र नेपालबीच सभ्यतागत एवं ऐतिहासिक सम्बन्ध रहेको छ । यसबीच भारतको सहयोगमा सम्पन्न भएका विभिन्न पूर्वाधार तथा सीमापार कनेक्टिभिटी परियोजनाले द्विपक्षीय सहकार्य झन् बलियो भएको छ । यो भ्रमणले हामीबीचको द्विपक्षीय सम्बन्धलाई थप प्रगाढ बढाउने अवसर प्रदान गर्नेछ ।’

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाललाई भारत भ्रमणको निम्तो दिनसमेत भारतका विदेश सचिव क्वात्रा नेपाल आउन लागेका हुन् । विदेश सचिव क्वात्राले भ्रमणका दौरानमा राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी, परराष्ट्रमन्त्री विमला राई पौड्याल, कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीसँग पनि भेटवार्ता गर्ने कार्यक्रम रहेको छ ।

नेपालका लागि पूर्वभारतीय राजदूतसमेत रहेका क्वात्रा प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र विदेशमन्त्री एस जयशंकरका विश्वास पात्र हुन् । प्रधानमन्त्री दाहालले पदभार ग्रहण गरेलगतै आफ्नो पहिलो भ्रमण भारत हुने उल्लेख गरेका थिए । दाहाल प्रधानमन्त्री बनेलगत्तै विदेश सचिव क्वात्राले फोन गरेर बधाईसमेत दिएका थिए । दाहालले सन् २००८ मा पहिलो पटक प्रधानमन्त्री हुँदा पहिलो विदेश भ्रमण चीनमा गरेका थिए । त्यसबेला बेइजिङ ओलम्पिक समापन समारोहका लागि उनी चीन गएका थिए । भारत असन्तुष्ट बनेको थाहा पाएपछि दाहालले आफ्नो पहिलो राजनीतिक भ्रमण भारतबाटै हुने बताएका थिए । त्यसपछि उनी नयाँदिल्ली पुगेका थिए । सन् २०१७ मा दोस्रो पटक प्रधानमन्त्री हुँदा भने दाहालले पहिलो विदेश भ्रमण भारतकै गरेका थिए ।

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
दैनिक संजाल

दैनिक संजाल

Related Posts

नुषाको महेन्द्रनगर इलाका प्रहरीको हिरासत फोडेर भागेका थप एकजना पक्राउ

नुषाको महेन्द्रनगर इलाका प्रहरीको हिरासत फोडेर भागेका थप एकजना पक्राउ

रोजगारीका लागि साउदी पुगेका ९ नेपाली युवा दुई महिनादेखि अलपत्र

रोजगारीका लागि साउदी पुगेका ९ नेपाली युवा दुई महिनादेखि अलपत्र

सामान्य रुघाखोकी ‘एचथ्रीएनटु’ भाइरस हुनसक्ने, देखिन्छ कोरोनासँग मिल्दोजुल्दो लक्षण

सामान्य रुघाखोकी ‘एचथ्रीएनटु’ भाइरस हुनसक्ने, देखिन्छ कोरोनासँग मिल्दोजुल्दो लक्षण

Discussion about this post


© Dainik Sanjal

लोकप्रिय

लहान २ मा सडक सुधार पक्की नाला निर्माणको सिलान्यास

लहान २ मा सडक सुधार पक्की नाला निर्माणको सिलान्यास

जब यौनकर्मी वेश्यालयका केटासँग प्रेममा परिन्

जब यौनकर्मी वेश्यालयका केटासँग प्रेममा परिन्

नुषाको महेन्द्रनगर इलाका प्रहरीको हिरासत फोडेर भागेका थप एकजना पक्राउ

नुषाको महेन्द्रनगर इलाका प्रहरीको हिरासत फोडेर भागेका थप एकजना पक्राउ

जापान सरकारलाई भरतपुर भ्रमण वर्षको निम्तो

जापान सरकारलाई भरतपुर भ्रमण वर्षको निम्तो

इँटा भट्टाको पर्खाल भत्किँदा ६ मजदुर घाइते, एकको अवस्था गम्भीर

इँटा भट्टाको पर्खाल भत्किँदा ६ मजदुर घाइते, एकको अवस्था गम्भीर

नवनिर्वाचित राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले त्यागे कांग्रेस

नवनिर्वाचित राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले त्यागे कांग्रेस

दैनिक संजाल मिडिया प्रा. लि. द्धारा सञ्चालित दैनिक संजाल डटकम अनलाईन
https://www.dainiksanjal.com
जनकपुरधाम, मधेश प्रदेश, नेपाल
dainiksanja9@gmail.com

हाम्रो टिम

  • अध्यक्ष/प्रबन्ध निर्देशक : सैलेन्द्र क्रान्ति
  • सम्पादक : मिथलेश कुमार साह
  • प्रधान सम्पादक : महेश सिंह
  • कानूनी सल्लाहकार :
  • सम्वाददाता : विजय कुमार
  • सम्वाददाता : रविन्द्र कुमार

सम्पर्क

जनकपुरधाम, मधेश प्रदेश, नेपाल
dainiksanjal9@gmail.com
+९७७-९८११७६१२१८

सोसियल मिडिया

  • हाम्रो बारेमा
  • विज्ञापन
  • सम्पर्क

© 2023 - दैनिक संजाल || All Rights Reserved | Website by : MyGUdu.

No Result
View All Result
  • होमपेज
  • राजनीति
  • राष्ट्रिय
  • खेलकुद
  • स्वास्थ्य
  • शिक्षा
  • मनोरंजन
  • हिन्दी समाचार
  • अन्य
    • समाज
    • मुख्य समाचार
    • यातायात

© 2023 - दैनिक संजाल || All Rights Reserved | Website by : MyGUdu.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In