नेपाल नेत्र ज्योति संघको अनुशासन र लैंगिक समानताप्रतिको प्रतिबद्धता माथि गम्भीर प्रश्न?

लहान, सिरहा – “अस्पताल भनेको उपचारको थलो हो, पीडालाई मलहम लगाउने ठाउँ हो। तर, जब आफैँ कर्मचारी पीडामा हुन्छ र त्यही अस्पतालभित्र दुर्व्यवहार, अपमान, यातना र डरको घेराभित्र बाँच्न बाध्य हुन्छ, त्यो भन्दा ठूलो विडम्बना के हुन सक्छ?”
NNJS-सगरमाथा चौधरी आँखा अस्पताल, लहान — जहाँ दृष्टिहीनतालाई हटाउने काम गरिन्छ — त्यही अस्पतालभित्र कार्यरत एक महिला कर्मचारी अहिले दृष्टि गुमाउनु त परै जाओस्, आत्मबल नै हराएको अवस्थामा छिन्। कार्यालयका दुई उच्च पदस्थ व्यक्ति — डा. विजय चौधरी र अपरिपक्क गैर-जिम्मेवार अस्पताल प्रबन्धक अभिषेक रोशन — बाट निरन्तर मानसिक र भावनात्मक हिंसा खेप्दै आएकी ती महिला अहिले त्रिभुवन शिक्षण अस्पताल, महाराजगञ्जमा डिप्रेसनको औषधि सेवन गर्दै उपचारत छिन्।
दुई महिना भन्दा बढी भयो, उनले आफ्नो कार्यालयको ढोका नखोलेको। न त साथीभाइसँग बोल्ने आँट जुटाएकी छिन्। एक सहकर्मी भन्छन्, “उनको आवाज सधैं मधुरो थियो, तर अहिले त्यो आवाज नै हरायो। डिप्रेसनको औषधि खाँदै गर्दा उनले धेरै कुरा भन्न सक्दिनन्, तर आँखाबाट बग्ने आँशुले सबै बोल्दिन्छ।”
यी पीडादायक क्षणहरूबीच, महिला कर्मचारीका नजिकका स्रोतहरू भन्छन् कि अस्पताल प्रशासनको यस्तो रवैयाले उनलाई मानसिक रूपमा तोडिदियो। आरोपहरू अनुसार, डा. चौधरी र प्रबन्धक रोशनले कार्यालयभित्र बारम्बार हिंसात्मक दुर्व्यवहार गर्ने, कामको बहानामा अपमान गर्ने, अनि धम्कीपूर्ण व्यवहार गर्ने गरेका थिए। अहिले उनीहरू दुवै जना आफ्नै कार्यालयबाट फरार छन्।
इलाका प्रहरी कार्यालय, लहानले मुद्दा दर्ता गरिसकेको छ र अपराधीहरूलाई खोजी कार्य तीव्र बनाएको जनाएको छ। एक प्रहरी अधिकारीका अनुसार, “घटना गम्भीर प्रकृतिको छ, पीडितले न्याय पाउनुपर्छ। फरार रहेका आरोपीहरूलाई चाँडै नियन्त्रणमा ल्याई कारबाही गरिनेछ।”
नेपाल नेत्र ज्योति संघ (NNJS) — जुन देशभर ४३ जिल्लामा फैलिएको अन्धोपन निवारणको नाममा प्रख्यात संस्था हो — अहिले आफैँको नैतिकता र संस्थागत जवाफदेहिताको कठघरामा उभिएको छ। २८ वटा अस्पताल र १५६ वटा आँखा उपचार केन्द्र सञ्चालनमा राख्ने यो संस्थाले लाखौंको जीवनमा उज्यालो ल्याएको छ, तर लहानको घटनाले संस्थाको भित्री अनुशासन र लैंगिक समानताप्रतिको प्रतिबद्धता माथि गम्भीर प्रश्न उठाएको छ।
घट्नाको गम्भीरतालाई ध्यानमा राख्दै जिल्ला शाखा सभापति सन्तोष चौधरीको संयोजकत्वमा सात सदस्यीय छानबिन समिति गठन गरिएको छ, जसले घटनाको विस्तृत अध्ययन गरिरहेको जानकारी प्राप्त भएको छ। तर संयोजक असफल राजनीतिक व्यक्ति भएकोले अनुसन्धानमा राजनीतिकरण गरेर दुई महिना बढी बिती सक्दा समेत गम्भीरता देखाउन न सकेको स्थानीयको आरोप छ |
यसैबीच, राष्ट्रिय महिला आयोग लगायत महिला अधिकारमा काम गर्ने संघसंस्थाहरूले प्रेस विज्ञप्तिमार्फत सत्यतथ्य छानबिन गरि दोषीलाई कडा कारबाही गर्न माग गरेका छन्। “यो केवल एक महिलाको कुरा होइन, यो सम्पूर्ण महिला कर्मचारीहरूको सुरक्षासँग जोडिएको सवाल हो,” एक विज्ञप्तिमा लेखिएको छ।
पिडित महिला कर्मचारी अहिले औषधि उपचारमा छिन — झ्यालबाहिरको उज्यालो हेर्दै, मनभित्रको अँध्यारोसँग जुध्दै। आँखा अस्पतालमा काम गर्ने उनी, आज आफ्नै आँखामा आँशु लुकाएर बाँचिरहेकी छिन्। प्रश्न यत्ति हो — के उनको पीडालाई समाजले देख्नेछ? के न्यायको उज्यालो वास्तवमै फर्केर आउनेछ?